กาแฟ ธุรกิจกาแฟ มณฑลยูนนาน แหล่งผลิตสำคัญในจีน

อุตสาหกรรมกาแฟในมณฑลยูนนาน มณฑลยูนนานตั้งอยู่ทางชายแดนทิศตะวันตกเฉียงใต้สาธารณรัฐประชาชนจีน เป็นแหล่งผลิตกาแฟที่สำคัญของประเทศ ที่ตั้งมณฑลอยู่ในระนาบเดียวกันกับแหล่งปลูกกาแฟสำคัญๆ ของโลก บริษัทผู้ผลิตกาแฟดังๆ ระดับโลก เช่น เนสเล่ (Nestle) และสตาร์บัคส์ (Starbucks) จึงต่างแข่งขันเข้าหาแหล่งวัตถุดิบในมณฑลยูนนานเพื่อใช้ในการขยายตลาดจีน ซึ่งปัจจุบัน ปริมาณผู้บริโภคกาแฟเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง


ในปีนี้สตาร์บัคส์ (Starbucks) ได้ทดลองเข้าไปลงทุนเพาะปลูกกาแฟในเมืองผู่เอ่อ ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศใต้ของมณฑลยูนนาน คาดว่าจะได้ผลผลิตกาแฟในอีก ๓ ปีข้างหน้า ซึ่งก่อนหน้านั้น สตาร์บัคส์ (Starbucks) ได้เข้ามารับซื้อเมล็ดกาแฟในยูนนานอย่างต่อเนื่องและเพิ่มมากขึ้นทุกปี โดยปีนี้มีการรับซื้อกาแฟมากกว่าปี ๒๐๐๗ ซึ่งเป็นปีแรก ถึง ๒๐ เท่า ส่วนปริมาณการบริโภคกาแฟในตลาดโลกเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ผู้ผลิตในมณฑลยูนนานที่เคยเพาะปลูกเพื่อใช้ภายในประเทศได้ปรับเปลี่ยนเป็นผู้ส่งออก ซึ่งเป็นเหตุปัจจัยที่ทำให้รัฐบาลมณฑลยูนนานต้องวางแผนการพัฒนาอุตสาหกรรมกาแฟ เพื่อให้มณฑลยูนนานเป็นฐานการผลิตเมล็ดกาแฟโลกที่มีคุณภาพ โดยรัฐบาลมณฑลยูนนานกำหนดแผนการเพาะปลูกและพัฒนาอุตสาหกรรมกาแฟระยะเวลา ๑๐ ปี (๒๐๑๑-๒๐๒๐) งบประมาณ ๓ พันล้านหยวน เพื่อให้ได้ผลผลิตกาแฟเพิ่มขึ้นจากปี ๒๐๑๑ ที่มีผลผลิต ๓๘,๐๐๐ ตัน เป็น ๒ แสนตัน และเพิ่มพื้นที่เพาะปลูกกาแฟจากเดิม ๒๖,๗๐๐ เฮกตาร์เป็น ๑๐๐,๐๐๐ เฮกตาร์ด้วย

อุตสาหกรรมกาแฟในจีน

ในปัจจุบันตลาดกาแฟในประเทศสหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น ประเทศในทวีปยุโรป และอีกหลายประเทศที่พัฒนาแล้ว ต่างก็เปลี่ยนรสนิยมจากการดื่มกาแฟรสเข้มอย่างโรบัสต้า (Robusta) มาเป็นการดื่มกาแฟที่มีรสชาติอ่อนลงมาอย่างเช่นกาแฟพันธ์อาราบิก้า (Arabica) รัฐบาลมณฑลยูนนานจึงหันมาให้ความสำคัญของการผลิตเมล็ดกาแฟพันธุ์อาราบิก้า เมล็ดกาแฟพันธุ์นี้ต้องปลูกบนพื้นที่ที่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ ๘๐๐ – ๑,๘๐๐ เมตร ถ้าปลูกในบริเวณที่สูงจากระดับน้ำทะเลมากจนเกินไป จะทำให้รสชาติของกาแฟเปรี้ยวและมีรสขมจนเกินไป กาแฟพันธุ์อาราบิก้าเหมาะกับพื้นที่ที่มีอุณหภูมิ ๑๙ – ๒๓ องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝน ๗๐๐ – ๑,๘๐๐ มิลลิเมตร ค่าพีเอช (PH) ในดินเป็น ๕.๕ – ๖.๕ ซึ่งมณฑลยูนนานมีความสูงห่างจากระดับน้ำทะเลเฉลี่ย ๑,๑๐๐ เมตร

สภาพพื้นดินและอุณหภูมิของมณฑลยูนนาน
เหมาะสำหรับปลูกกาแฟพันธุ์ดังกล่าว รวมทั้งเป็นพื้นที่เพาะปลูกที่มีแสงอาทิตย์ส่องเป็นระยะเวลาที่ยาวนาน เป็นประโยชน์ต่อการเจริญเติบโตของกาแฟได้เป็นอย่างดี ความพิเศษของพื้นที่ที่เป็นที่ราบสูงในมณฑลยูนนาน คือ อุณหภูมิในช่วงกลางวันแตกต่างจากกลางคืน ตอนกลางคืนจะมีอุณหภูมิต่ำกว่ากลางวันมากกว่า ๑๐ องศาเซลเซียส ด้วยเหตุนี้เองบริษัทกาแฟชื่อดังต่างๆ ของโลก อาทิเช่น เนสเล่ (Nestle) สตาร์บัคส์ (Starbucks) แม็กซ์เวล (Maxwell) ได้เข้ามามณฑลยูนนาน ไม่เพียงแค่รับซื้อเมล็ดกาแฟจากเท่านั้น แต่ยังเข้ามาหาพื้นที่สำหรับการเพาะปลูกเมล็ดกาแฟในอีกด้วย

ปัจจุบันมณฑลยูนนานเป็นแหล่งส่งออกเมล็ดกาแฟที่ใหญ่ที่สุดของประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน สำหรับตลาดหลักที่สำคัญของการส่งออกเมล็ดกาแฟของมณฑลยูนนาน คือ สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ สิงคโปร์ และอีกกว่า ๒๐ ประเทศทั่วโลก โดยมีมูลค่าของกาแฟ ๒.๔ พันล้านเหรียญสหรัฐในปี ๒๐๐๖ เพิ่มขึ้นเป็น ๓.๖ พันล้านในปี ๒๐๑๑ ซึ่งเนสเล่ (Nestle) และสตาร์บัคส์ (Starbucks) รับซื้อเมล็ดกาแฟจากมณฑลยูนนานเป็นมูลค่ามากกว่าร้อยละ ๓๐

ในช่วง ๖๐ ปีที่ผ่านมา อุตสาหกรรมกาแฟในมณฑลยูนนานได้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง จนในปัจจุบันมณฑลยูนนานกลายเป็นฐานการผลิตเมล็ดกาแฟที่ใหญ่ที่สุดในประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน แต่ถ้ามองจากภาพรวมอุตสาหกรรมกาแฟในมณฑลยูนนานนั้นยังคงอยู่ในขั้นเริ่มต้น ยังเป็นอุตสาหกรรมขนาดเล็ก มีระบบซัพพลายเชนสั้น สร้างมูลค่าเพิ่มได้น้อย และมีขีดความสามารถในการแข่งขันค่อนข้างต่ำ บริษัทกาแฟข้ามชาติข้างต้นจึงเห็นโอกาสที่จะทำให้ยูนนานเป็นแหล่งวัตถุดิบกาแฟจึงได้นำเอาเทคโนโลยีการเพาะปลูก การเก็บเกี่ยว การผสมรสชาติเมล็ดกาแฟ มาแนะนำให้กับเกษตรกรในยูนนาน ประกอบกับแผนการพัฒนาอุตสาหกรรมกาแฟของรัฐ เชื่อได้ว่าภายใน ๑๐ ปี ข้างหน้าจะมีชื่อกาแฟชื่ออาราบิกายูนนาน (Yunnan Arabica Coffee)

*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*
สำนักงานส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ณ นครคุนหมิง
สิงหาคม ๒๕๕๔

ที่มา :
อุตสาหกรรมกาแฟในมณฑลยูนนาน

-------------------------------------