กาแฟ การปลูกกาแฟ การผลิตกาแฟที่มีคุณภาพ คือ มีสี กลิ่น รสชาติ ตรงตามพันธุ์

กาแฟ

1. สถานการณ์

ปี 2547 ประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกกาแฟรวม 439,529 ไร่ เป็นพื้นที่ที่ให้ผลผลิตแล้ว 418,735 ไร่ ผลผลิตรวม 61,765 ตัน ประมาณร้อยละ 97 ปลูกกาแฟพันธุ์โรบัสต้า โดยมีแหล่งผลิตสำคัญทางภาคใต้ ส่วนอีกร้อยละ 3 ปลูกพันธุ์อราบิก้า โดยมีแหล่งผลิตสำคัญอยู่ทางภาคเหนือ ด้านการผลิตในภาพรวมมีแนวโน้มลดลง แต่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในภาคเหนือ ผลผลิตใช้ทั้งเพื่อการบริโภคในประเทศและส่งออกต่างประเทศ 

ไร่กาแฟ

ส่วนใหญ่ส่งออกผลผลิตกาแฟพันธุ์โรบัสต้า ในรูปเมล็ดกาแฟและกาแฟสำเร็จรูป โดยมีมูลค่าการส่งออก(มค.-กย.2547) รวม 717.9 ล้านบาท ปัญหาการผลิตและการตลาดกาแฟของไทย นอกเหนือจากปัญหาราคากาแฟที่ตกต่ำในช่วง 4-5 ปีที่ผ่านมา และต้นทุนการผลิตของไทยสูงกว่าประเทศคู่แข่งขัน ได้แก่ เวียดนาม และอินโดนีเซีย ยังมีปัญหาผลผลิตกาแฟบางส่วนมีคุณภาพต่ำ เนื่องจากมีการเก็บเมล็ดสุกและไม่สุกปะปนกัน การนำผลกาแฟไปตากบนลานดิน เป็นผลให้เมล็ดกาแฟดูดซับเอากลิ่นดินเข้าไปในเมล็ด 

รวมทั้งปัญหาเมล็ดกาแฟไม่ปลอดภัยจากสารพิษตกค้าง มีความชื้นสูง เกิดเชื้อราและมีสารออคราทอกซิน ชนิดเอ ดังนั้น จึงควรมีการถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติก่อนและหลังการเก็บเกี่ยวที่ถูกต้องให้แก่เกษตรกร เพื่อเพิ่มศักยภาพการผลิตของเกษตรกรให้สามารถแข่งขันได้ในระบบการค้าเสรี

2. ประเด็นเทคโนโลยีที่ควรถ่ายทอด  

ประเด็น

เรื่อง

1. การผลิตกาแฟที่มีคุณภาพ คือ มีสี กลิ่น รสชาติ ตรงตามพันธุ์ มีอายุเก็บเกี่ยวเหมาะสม มีความชื้นไม่เกิน 13% มีข้อบกพร่องไม่เกินข้อกำหนดของคู่ค้า (เมล็ดที่กะเทาะเปลือกออกไม่หมด เมล็ดดำ เมล็ดมอด เมล็ดแตก เมล็ดเสีย รวมทั้งสิ่งเจือปนอื่นๆ)

1.1      การเลือกต้นพันธุ์ เน้นต้นพันธุ์ที่ต้านทานโรค ให้ผลผลิตสูงสม่ำเสมอ น้ำหนักเมล็ดกาแฟแห้งสูง 1.2      การใส่ปุ๋ย เน้นการใส่ปุ๋ยอย่างถูกต้อง ใช้ปุ๋ยเคมีร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์ การนำวัสดุเหลือใช้มาทำเป็นปุ๋ยเพื่อลดต้นทุนการผลิต 1.3       การตัดแต่งกิ่ง       – การตัดแต่งหลังการเก็บผลผลิตในแต่ละปี       - การทำสาวเมื่อกาแฟเริ่มให้ผลผลิตลดลง 1.4      การเก็บเกี่ยว เน้นการเก็บเกี่ยวเมื่อผลมีสีแดง สีเหลือง หรือสีส้มแดง (แล้วแต่พันธุ์)

ประเด็น	เรื่อง
	1.5       การปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยว - การคัดผลกาแฟโดยการนำไปเทในภาชนะ    บรรจุน้ำ แล้วคัดผลกาแฟที่ลอยน้ำทิ้ง - การผลิตสารกาแฟโดยวิธีแห้ง เน้นการ          ตากบนลานซีเมนต์ ไม่ตากบนลานดิน          การตากผลจนแห้งมีความชื้นไม่เกิน 13%        - การผลิตสารกาแฟโดยวิธีเปียก เน้นการ          ปอกเปลือกนอกภายใน 24 ชั่วโมง หลัง           การเก็บเกี่ยว        - การเก็บรักษาผลผลิต เน้นภาชนะและโรง          เก็บที่สะอาด มีอากาศถ่ายเท
2. การผลิตกาแฟที่ปลอดภัยจากสารพิษตกค้าง	2.1 การป้องกันกำจัดศัตรูพืชอย่างผสมผสาน เน้นการใช้สารเคมีให้น้อยที่สุด 2.2 การใช้สารเคมีอย่างถูกต้องปลอดภัย เน้นการใช้สารเคมีที่ขึ้นทะเบียนถูกต้องตาม          กฏหมาย  ใช้ในชนิด อัตรา ระยะเวลา รวมทั้งหยุดพ่นก่อนเก็บเกี่ยวตามคำแนะนำ จดบันทึกการใช้สารเคมีทุกครั้ง 2.3 การป้องกันการเกิดสารออคราทอกซิน ชนิดเอ เน้นไม่ให้เกิดความชื้นในผลผลิต โดยเฉพาะช่วงเก็บรักษาผลผลิต

3. ผู้ประสานงาน

                1 นางพิสมัย พึ่งวิกรัย   นักวิชาการเกษตร 6 ว.

                2 นายกิตติ สระแก้ว      นักวิชาการเกษตร 4

                3. นางสาวจารุวรรณ           พิพัฒน์พุทธพันธ์            นักวิชาการเกษตร

                โทรศัพท์ 0-2940-6116    โทรสาร 0-2579-5815     E-Mail : Agriman42@doae.go.th

4. แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม

                4.1 ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่  อ.หางดง จ.เชียงใหม่ โทร.0-5322-9092-3

                4.2 ศูนย์วิจัยพืชสวนชุมพร อ.สวี จ.ชุมพร โทร.0-7755-6023-5 ต่อ 214


ที่มา:
fs.doae.go.th/knowledge/5%20tree/coffee.doc

---------------------------------------